Fiziksel değişikliklerin örnekleri arasında buz eritme fenomeni, kafurun süblimleştirilmesi, donma suyu, buharlaşan parfüm veya sabah çiy sayılabilir.
Günlük hayatımızda fiziksel ve kimyasal değişimler bulabiliriz.
Güneş ışığına maruz kalan buz küplerini gördüğünüzde ne düşünüyorsunuz? Erimek? Yoksa değişiklik mi? Aslında, eriyen buz küplerinde bir değişiklik görebilirsiniz.
Bu değişiklikler, buz küplerinin gövdesindeki fiziksel değişiklikler ve sudaki kimyasal değişiklikler (H2O) olarak ikiye ayrılır. Aslında fizik ve kimyadaki bu değişim nedir? Neden? İkisi hakkında daha fazlasını öğrenelim
Fizik Değişimi
Fiziksel değişim, yeni madde veya madde üretmeyen bir maddede meydana gelen değişikliktir. Yani sadece maddenin fiziksel formu veya formu değişir, ancak fiziksel özellikleri aynı kalır.
Bir tuz çözeltisi oluşturmak için tuzu suya karıştırarak fiziksel bir değişim örneği. Fiziksel olarak tuz, katı bir formdan suda çözünmüş bir forma dönüşür, ancak tuzun özellikleri aynıdır, yani tuzludur. Bir maddenin şeklini değiştirmede 6 tür vardır:
Erime , sıcak enerji vererek bir maddenin şeklini katıdan sıvıya çeviren bir olaydır. Isıtılmış tereyağı örnekleri eriyecek veya güneşte kalan buz küpleri suda eriyecektir.
Donma , bir maddenin şeklini sıvıdan katıya çeviren bir olaydır, bu durumda madde ısı enerjisi açığa çıkaracaktır. Örneğin dondurucuya konan su, soğuduktan sonra pişirilen buz küplerine veya jelatine dönüşecektir.
Kristalleşme , bir maddenin halini gazdan katıya çeviren bir olaydır, madde ısı enerjisini serbest bırakır. Havadaki su buharı damlacıklarından kar oluşumu buna bir örnektir.
Ayrıca şunu okuyun: Nüfus Piramidi (Tanım, Türler ve Faydalar)Buharlaşma , maddenin ısı enerjisine ihtiyaç duyduğu, sıvı halden gaza bir maddenin şeklini değiştirme olayıdır. Örneğin, deniz suyunu kara bulutlara çevirmek veya sürekli kaynayan su, gaza dönüştüğü için tükenecektir.
Süblimleşme , maddelerin katıdan gaza dönüşmesi olayıdır, bu olay ısı enerjisi gerektirir. Örneğin, gardıropta saklanan kafur, sonunda tükenecek veya hava spreyleri ve katı formdaki arabalar sonunda tükenecektir.
Yoğuşma , bir maddenin şeklini gazdan sıvıya çeviren bir olaydır, bu olay madde ısı enerjisi açığa çıkarır. Örneğin, sabah çiy veya içi buzla dolu olduğu için ıslanan bir bardağın dış duvarı.
Kimyasal değişim
Kimyasal değişim, yeni bir maddenin türü ve doğası ile sonuçlanan bir maddede meydana gelen değişikliktir ve kalıcıdır, yani oluşan maddenin orijinal maddeye dönüştürülemeyeceği anlamına gelir.
Kimyasal değişikliğe bir örnek odun yakmaktır, odun yakılırsa odun kömürü üretecektir. Odun ve odun kömürü karşılaştırıldığında, her ikisinin de farklı türleri ve özellikleri vardır, bu nedenle odun yakmak fiziksel bir değişiklik değil, kimyasal bir değişimdir.
Diğer kimyasal değişim örnekleri, kül haline getirilen kağıt, paslı demir, komposta işlenen kuru yapraklar ve bitkilerde fotosentez sürecidir.
Kimyasal değişimler, iki terimin kullanıldığı kimyasal reaksiyonlar olarak da adlandırılır, yani orijinal maddeye reaktif veya reaktif denir ve oluşan maddeye reaksiyon ürünü veya reaksiyon ürünü denir.
Örneğin, odun yandığında odun kömürü üretecektir, şimdi bu odun bir reaktif iken odun kömürü reaksiyonun sonucudur.
Bu maddelerdeki değişime eşlik eden özelliklerden kimyasal değişikliklerin meydana geldiği gözlemlenebilir, yani:
- Solma
Bir maddenin, maddedeki element veya bileşiğin bileşimine ve içeriğine bağlı olarak belirli bir rengi vardır. Örneğin, bir alevin üzerine konulan metal bir kaşık, karbon veya odun kömürü içeren dumandan siyah bir renk oluşturacaktır.
- Sıcaklık değişiklikleri
Kimyasal değişikliklere eşlik eden iki sıcaklık değişimi vardır, bunlar kimyasal reaksiyon sürecinde açığa çıkan ısı ve emilen ısıdır.
Meydana gelen sıcaklık değişimlerine göre, bu kimyasal değişikliklere verilen reaksiyonlar ekzotermik reaksiyonlar (ısı açığa çıkaran) ve endotermik (soğurucu ısı) olmak üzere ikiye ayrılır:
- Tortu varlığı
Reaksiyona girdikten sonra, özellikle su çözücülerde çözünmesi zor olan maddelerde, çözeltinin dibinde oluşan bir çökelti vardır. Örneğin, gümüş nitrat ile sodyum klorür arasındaki reaksiyon, beyaz bir gümüş klorür çökeltisi üretir.
- Gaz oluştu
Reaksiyondan sonra bazı kimyasal değişiklikler gazın kaçmasına neden olur. Örneğin, kağıt yakarken duman şeklinde gaz üreten bir yanma reaksiyonu olacaktır.
Referans: Sınıf Akıllı, Ruangguru, Quipper